نویسنده ای که زندانی هوش مصنوعی است

جدیدترین فیلم فرانسوی روی پرده، «دالووی» ساخته یان گوزلان به وسوسه اهالی هنر و به ویژه نویسندگان و فیلمسازان می‌پردازد که گوپی از این پس، رهایی از دست هوش مصنوعی ناممکن می‌آید! * یاد آوری: هنگامی که در سال ۱۹۶۸ استاد استنلی کوبریک فیلم علمی- تخیلی حماسی «۲۰۰۱، ادیسه فضایی» را ساخت، در سکانسی از این فیلم، به شکلی درخشان برای اولین بار از هوش مصنوعی سخن به میان آورد و آن صحنه‌ای بود که دو فضانورد در بیرون سفینه در حال توطعه عیله هوش مصنوعی بودند که کنترل سفینه را برعهده داشت! امروزه این کاربرد هوش مصنوعی (AI)به واقعیت پیوسته و در بسیاری از جاها از آن کمک گرفته می شود. در این زمینه هم نویسندگان، سناریست ها و کارگردانان بسیاری، شیفته به کارگیری آن شده‌اند. همین نکته اساس فیلم فرانسوی دالووی است. خانم نویسنده‌ای به نام کلاریسا که خلاقیتش به انتها رسیده، به اقامتگاه ویژه‌ای می‌رود که هنرمندان سرشناسی در آنجا مورد مطالعه قرار می‌گیرند. او نیز مثل دیگران تا پایان کار، حق خروج از این ساختمان تو در تو را ندارد و در آپارتمانی دور از خانواده مشغول نوشتن رمان جدید خود می‌شود . در اینجا هوش مصنوعی به کمک او می‌آید که با کمک آن ‌حتی می‌تواند دیگر مشکلات خود را حل کند. و ی از طریق مجازی که تصاویر آن دایم بر در و دیوار آپارتمان ظاهر می‌شوند با خانواده و بستگانش در ارتباط است. کار نوشتن وی کمابیش شروع می‌شود اما رفته رفته متوجه می‌شود که رفتار هوش مصنوعی به شکل کنجکاوانه و فزاینده با هشدارهای توطئه‌آمیز درهم می‌شود. از سویی دیگر یکی از ساکنان آن ساختمان این حالت را تشدید می‌ کند. این موضوع وی را نگران کرده تا اینکه روزی با دختر خانمی که از طرفدارانش است روبرو شده و وی به او می‌گوید با پسر گمشده‌اش قبلا دوست بوده و مدتی است از او خبر ندارد. این دختر تنها عکس یادگاری که با پسر داشته را به کلاریسا می‌دهد. نویسنده به فکر فرو می‌رود و از این جا به بعد وی با کمک همان هوش مصنوعی، گذشته این پسر برای نویسنده زنده می‌شود و مایه اصلی رمانش را شکل می‌دهد. کلاریسا که سعی دارد برخی از مسایل کاملا خصوصی خود را از هوش مصنوعی پنهان نگه دارد زیرا همه جا با دوربین‌های کار گذاشته شده از تمام رفتار او مراقبت می‌شود. نویسنده رفته رفته خود را سخت مورد تهدید می‌بیند. از سوی دیگر یکی از همسایگان نیز در کارش دخالت می‌کند، و از این بابت بیشتر در عذاب قرار می‌گیرد. لحظاتی برایش پیش می‌آید که آیا همه انچه را که دارد زندگی می‌کند، ناشی از کابوس‌هایش است یا تهدیدهای واقعی؟ ساختار فیلم که تو در تو است، به دلیل اینکه ماجرا بیشتر در فضای یخزده آپارتمانی خشک و بی روح و بدون حضور افراد واقعی می‌گذرد، تبدیل به استیلی خشک شده می‌شود که گاه حوصله تماشاگر سر می‌برد. می‌توان گفت که اکثریت بار فیلم بر دوش شخصیت اصلی فیلم، همان نویسنده نهاده شده و بیننده چندان که باید و شاید ارتباط قابل لمس و درگیری حسی با شخصیت فیلم برقرار نمی‌کند و فقط شاهد کار و رفتار اوست. در این فیلم باز هم یک تریلر دلهره‌آور دیگر از یان گوزلان است که این ژانر را به تخصص خود تبدیل کرده. «دالووی» به «یک مرد کامل» و جدیدترین فیلم‌های یان گوزلان یعنی «رویاها» می‌پیوندد، که همگی فیلم‌هایی نگران‌کننده با طرح‌های مرموز و تعلیق عمداً خفه‌کننده و عذاب‌آور هستند. به جز جایی که گوزلان در گذشته توانسته است در محکم نگه داشتن افسار فیلم‌های کم و بیش مؤثر مهارت خود را ثابت کند، دالووی زیر بار ضعف آن، کمر خم می‌کند. یان گوزلان کارگردان این فیلم، مفاهیم و اضطراب‌هایی را که بارها و بارها به آنها پرداخته شده است (سلام ۱۹۸۴) بازیافت می‌کند و این کار را با بی‌‌رمقی و کم سلیقگی انجام می‌دهد. روی پرده سینما، سیسیل دو فرانس (بازیگر نقش نویسنده) هر کاری از دستش بر می‌آید انجام می‌دهد تا فیلم را نجات دهد و مایلن فارمر صدای گیرای خود را به هوش مصنوعیِ آزاردهنده می‌بخشد، اما دالووی نمی‌تواند با تنگ‌نظریِ که در فیلمنامه‌ای که بیش از حد بی‌روح و به‌شدت فاقد محتواست، به کار خوبی تبدیل کند. این فیلم در بخش سانس‌های نیمه شب و خارج از مسابقه جشنواره کن امسال به نمایش درآمده بود. یان گوزلان کارگردان ۴۸ ساله فرانسوی ابتدا تحصیلاتش را در دانشگاه پاریس ۹ در رشته اقتصاد شروع کرده بود اما علاقه‌اش به سینما او را از ادامه تحصیل در اقتصاد باز داشت و در رشته کارگردانی ثبت نام کرد. ابتدا در سالهای ۲۰۰۴ و ۲۰۰۶ دو فیلم کوتاه ۸ میلیمتری ساخت و از سال ۲۰۱۰ تا به امروز ۷ فیلم بلند ساخته است که آثار مشهورش «مرد ایده‌آل» در سال ۲۰۱۵ و «جعبه سیاه» در سال ۲۰۲۱ هستند. وی در حال تمام کردن فیلم بلند داستانی بنام Gourou است که در سال ۲۰۲۶ به نمایش در می‌آید.