چرخش دراماتیک «تخطی» و پرتاب به موقعیت

فیلم کوتاه «تخطی» به کارگردانی میکائیل دیانی، اثری در ژانر پلیسی-جنایی است که با موضوعی امروزی در جامعه شهری، یعنی مواجهه با خفت‌گیرها، سراغ یکی از ترس‌ها و اضطراب‌های روزمره مردم می‌رود. فیلم کوتاه «تخطی» به کارگردانی میکائیل دیانی، اثری در ژانر پلیسی-جنایی است که در چهل و دومین جشنواره بین المللی فیلم کوتاه تهران حضور دارد. دیانی با ساختاری منسجم و اجرای دقیق، توانسته فضایی پرتنش، واقعی و در عین حال سینمایی خلق کند؛ فضایی که نه صرفاً بازتاب واقعیت است، بلکه در زبان تصویر و میزانسن به سینما ترجمه شده است. از همان پلان‌های ابتدایی، کارگردان با دکوپاژ حساب‌شده و حرکت‌های دوربین سنجیده، ضرباهنگ و لحن فیلم را تثبیت می‌کند. حرکات دوربین در «تخطی» نه صرفاً تزئینی‌اند و نه برای نمایش مهارت تکنیکی، بلکه در خدمت روایت و انتقال حس خطر و ناامنی‌اند. دوربین گاهی به شخصیت‌ها نزدیک می‌شود و گاهی در فاصله‌ای معنادار آن‌ها را دنبال می‌کند؛ این فاصله‌گذاری‌ها به خوبی ذهنیت شخصیت اصلی را بازتاب می‌دهد و در خدمت تعلیق داستان است. دیانی نشان می‌دهد که تسلط قابل‌توجهی بر ابزارهای سینما دارد. او از جنس کارگردانانی است که بیش از آنکه بخواهند تماشاگر را با هیجان سطحی همراه کنند، تلاش می‌کنند تا مخاطب را به درون موقعیت پرتاب کنند. در نتیجه، تنش فیلم از دل روایت بیرون می‌آید، نه از تدوین پر سر و صدا یا موسیقی اغراق‌آمیز. بازیگردانی در «تخطی» یکی از نقاط قوت مهم فیلم است. بازی‌ها یک‌دست، طبیعی و در خدمت فضا هستند. دیانی نشان داده که بر تعامل با بازیگران تسلط دارد و می‌داند از هرکدام دقیقاً چه می‌خواهد. در میان بازیگران فیلم، امیر نوروزی حضوری درخشان و باورپذیر دارد. او با حداقل اغراق و با استفاده از جزئی‌ترین تغییرات حتی در چهره و بدن و بویژه استفاده دقیق از چشم‌ها، احساسات متناقض و لایه های مختلف شخصیتش را منتقل می‌کند و در نهایت، به نقطه اوج فیلم وزن عاطفی ویژه‌ای می‌دهد. اما شاید مهم‌ترین ویژگی «تخطی»، تویست فیلمنامه باشد؛ چرخشی دراماتیک که نه‌تنها مخاطب را غافلگیر می‌کند و معنای تازه‌ای به روابط و رفتار شخصیت‌ها می‌دهد. این غافلگیری از دل منطق داستان بیرون می‌آید و برخلاف بسیاری از آثار کوتاه، تصنعی یا تحمیلی نیست. در مجموع، «تخطی» فیلمی است که در آن همه عناصر ـ از فیلمنامه تا اجرا، از میزانسن تا بازیگری ـ در هماهنگی و تعادل‌اند. دیانی با این فیلم نشان می‌دهد که درک عمیقی از روایت، کار با بازیگر و بیان تصویری دارد و آماده‌ی ورود به عرصه سینمای بلند است. اگر هدف فیلم کوتاه، آزمودن ظرفیت‌های یک فیلمساز برای مسیر آینده باشد، «تخطی» بدون شک پاسخی موفق و امیدوارکننده به این هدف است؛ فیلمی که هم از نظر اجرا پخته است و هم از نظر نگاه، جسور و دقیق.