در کتاب نوزدهم بخوانید؛ کی خسرو، شاه نو

به گزارش بانی‌فیلم، در این کتاب می خوانیم: پس از هفت سال خشکسالی، با رسیدنِ شهریارِ ایران، کی خسروِ جوان، که در توران گرفتار بود، روزگارِ خوشِ ایرانیان فرا رسید. سروش ایزدی نوید داده بود، خسرو شهریاری هنرمند از پشتِ سیاوش، از نوادگانِ کی‌قباد، پادشاهِ نیکونهادِ ایرانیان است. گوهری پاک دارد و از سوی مادر (فرنگیس) نژادِ او به تور می رسد. زِ پُشتِ سیاوش یکی شهریار/ هنرمند و از گوهرِ نامدار / سرافراز و از تُخمه ی کِی قباد/ زِ مادر سوی تور دارد نژاد / سروش گفته بود تا پای کِی خسروِ فَرُخ‌ فال به ایران برسد، آنچه او بخواهد، خدا برآورده می‌کند. زیرا اراده ¬ی پروردگارِ جهانیان چنین است و به کی‌خسرو مهرِ فراوان دارد. چو آید به ایران پِی فَرُخَش/ زِ چرخ آنچه خواهد دهد پاسُخَش / چنین است فرمانِ گَردان سپهر/ بِدو دارَد از داد گُستَرده مِهر / چون روزِ تاجگذاری رسید، طوسِ پهلوان سر به شورش برداشت و گفت: شاه ایران نباید از مادری تورانی باشد. بزودی گروهی سپاهی دورِ طوس گرد آمدند. گودرزِ پهلوان از کارِ آنان برآشفته شد، او باور داشت خسرو فَرَه ایزدی دارد و شاه ایران است. سپاهیانی نیز با گودرز همراه شدند تا سایه¬ی جنگِ ویرانگرِ داخلی بر سرِ میهن بیفتد. جنگی که دو سوی آن، جوانانِ ایران کشته می ¬شدند. کاوس دو پهلوان را فرا ¬خواند. گفتگوها بی سرانجام بود. طوس و گودرز کوتاه نیامدند و رندانه شاه را در منگنه گذاشتند خودش بگوید جانشینِ او کیست؟ کاوس چاره را در آزمونی دشوار دید و گفت پیروزِ آزمون، شاهِ آینده ی ایران است... نویسنده در سخنِ پایانی می نویسد: فردوسی، به قولِ امروزی، به شایسته سالاری باور دارد. جایی از زبانِ گودرز به طوس می گوید: آدمی کم خِرَد است، اگر خسرو از سوی مادر، نژاد از تورانی دارد، سزاوار نیست (داد نیست) شاهِ ایران نباشد. گر از تور دارد زِ مادر نژاد/ هم از تخمِ شاهی نپیچد زِ داد / در شاهنامه، کارگزارانِ حکومت و فرماندهان لشکر امتیازهایی مانندِ داشتنِ درفش، کوس، کفشِ زرین... دارند. هنوز باب است و در ارتش های جهان به فرماندهان نشان می دهند. چون طوس از رفتارِ خود شرمسار شد، نشان ¬های خود را به خسرو داد و گفت: ببین کدام پهلوانِ لشکر افتخار دارد که دارنده ی نشان ها باشد؟ زِ لشکر ببین تا سزاوارِ کیست/ یکی پهلوان از درِ کار کیست؟ طوس چون خود را سزاوارِ مقام و داشتنِ نشان ندید، به زبانِ امروزی استعفا داد... کاری که امروز برای بسیاری کارگزارانِ نالایق دشوار است! اما کی‌خسرو نشان‌های او را برگرداند و گفت: چرا پوزش خواهی؟ خواسته¬ ی تو این بود که شاه ایران از مادری غیرِ ایرانی نباشد. تو را پوزش اکنون نیاید به کار/ نه بیگانه را خواستی شهریار / رفتارِ شاه نیز بدونِ کینه‌توزی، جلوه‌ای از فرهنگ و تربیتِ ایرانیان بوده است... تا شاعر بگوید: بنیانِ جهان، بر دادن و گرفتن است، باید فراز و فرود (حرکت) باشد. جهان را چنین است ساز و نهاد/ زِ یک دست بِستَد، به دیگر بِداد / دانشِ امروزی نیز می گوید هیچ پدیده‌ای بدونِ نوسان (حرکت) زنده نمی ماند، چه اینکه هر یک از میلیاردها سلولِ بدنِ انسان نیز پیوسته تبادلاتی با درون و بیرونِ خود دارد. به گفته ی فردوسی: در بخششِ خداوند برای مردمان کاستی نیست، باید از داده ها شاد بود و اندوه به دل نیاورد! کَمی نیست در بخششِ دادگَر/ همی شادی آرای و اندوه مَخَور / شاعر بزرگِ ایران باور دارد که اجتماع نیز بدونِ فراز و فرود زنده نمی ماند. به گفته ی شاعر، در زمانِ پادشاهی کِی‌خسرو، ایران زمین، بهشتی از داد (عدل)، بخشش یزدانی، فراوانی، خوبی و ایمنی شد تا دستِ اهریمن بسته باشد. زمین چون بهشتی شد آراسته/ زِ داد و زِ بخشش پر از خواسته / جهان شد پر از خوبی و ایمنی/ زِ بَد بسته شد دستِ آهرمنی / از نگاه فردوسی، داد و دهش، دستِ نیروی بد و اهریمنی را می‌بندد. یافته‌های پزشکی نیز می گوید: چون سیستم ایمنیِ بدن ضعیف شود، ویروس‌ها و میکروب‌ها آسیب‌زا خواهند شد. فردوسی می نویسد: در زمانِ جنگ با توران، به فرمانِ خسرو، بزرگانِ سپاه و میهن گرد آمدند. خسرو موبدی را با دفتر و قلم فراخواند تا هر یک از کسانی که در هرمِ قدرت، جای بالاتری دارند نام‌نویسی کند و بگویند برای مبارزه با دشمنِ خارجی چه خواهند کرد؟ نه اینکه فرزندانِ کشاورزان و مردمِ ندارِ کشور، گوشت جلوی لوله‌ی توپ دشمن شوند و فرماندهان به پیروزی ها افتخار کنند. فردوسی از زبانِ کِی‌خسرو به بزرگان و فرماندهان سپاه اندرز می‌دهد: چرا بُرد باید همی روزگار/ که گنج از پِی مرد آید به کار / چرا باید دلخوش به داشتنِ مال بود، مال باید به کار بیاید. کتابِ نوزدهم مانند دیگر کتاب های این مجموعه از سوی انتشارات کتابسرای نیک منتشر شده . هم اکنون در دسترس علاقمندان است.