تولید تئاتر شبیه «رولت روسی» شده است!

کارگردان «ستاره سهیل» درباره فضای روایی نمایش توضیح داد و عنوان کرد که این اثر نمایشی یک عاشقانه ساده و لطیف است که در فضای بیمارستانی روایت می‌شود و در دل خود چالش عمیقی را پنهان کرده است. به گزارش مهر، سهیل ملکی نویسنده و کارگردان نمایش «ستاره سهیل» که این شب‌ها در مجموعه تئاتر لبخند روی صحنه است، در مورد ساختار و فضای داستانی نمایش گفت: دوست داشتن و دوست داشته شدن، یا اگر بخواهم دقیق‌تر بگویم عشق، یکی از اساسی‌ترین مفاهیمی است که در تمام جوامع و در همه مدیوم‌ها از ادبیات و شعر گرفته تا سینما و تئاتر مورد توجه قرار گرفته است. همین مفهوم ساده اما عمیق، از کهن‌ترین متون عاشقانه مانند منظومه «لیلی و مجنون» تا آثار معاصر شاعرانی چون سیدعلی صالحی، جایگاه پررنگی دارد. من هم با همین دغدغه و با تکیه بر تجربه‌های شخصی و علاقه‌ام به این مضمون، تصمیم گرفتم نمایشی بنویسم که عشق را در بستری امروزی اما صمیمی روایت کند. وی در توضیح فضای نمایش، افزود: «ستاره سهیل» یک عاشقانه‌ ساده و لطیف است که در فضایی بیمارستانی روایت می‌شود. در ظاهر داستانی ساده دارد اما در دل خود چالشی عمیق را پنهان کرده است؛ چالشی که سال‌ها ذهن من را مشغول کرده و حالا که خودم پخته‌تر شده‌ام، زمان گفتنش فرا رسیده بود. قصه‌ نمایش رئال و معاصر است اما مسیر آن تا لحظه‌ پایانی برای تماشاگر قابل پیش‌بینی نیست و همین، مهم‌ترین ویژگی و چالش متن به‌شمار می‌آید. نمایشی برای درگیر کردن ذهن تماشاگر این کارگردان درباره‌ نوع مواجهه‌ مخاطب با نمایش توضیح داد: زنده‌یاد حمید سمندریان همیشه می‌گفت نمایش خوب نمایشی است که تماشاگر را بعد از دیدن درگیر کند و ذهنش را به چالش بکشد؛ اثری که در گوشه‌ای از ذهن مخاطب ماندگار شود. من همیشه این توصیه‌ استاد را در نوشته‌هایم مد نظر دارم و آن را شاه‌کلید نگارش خود می‌دانم. در «ستاره سهیل» نیز تلاش کردم با همین نگاه، اثری خلق کنم که مخاطب پس از خروج از سالن با آن درگیر باشد و تا مدت‌ها درباره‌اش فکر کند. نقطه‌ اتصال مخاطب با نمایش ملکی با اشاره به اینکه مهم‌ترین ویژگی نمایش «ستاره سهیل» ارتباط صادقانه با دغدغه‌های امروز تماشاگر است، یادآور شد: پیش از نگارش این متن، به این فکر می‌کردم که چگونه می‌توانم نقطه‌ اتصالی تازه با مخاطب برقرار کنم. طبیعتاً مضامینی مثل مشکلات اجتماعی یا اقتصادی برای مخاطب جذابیت زیادی ندارند چون او هر روز در شبکه‌های اجتماعی با آنها روبه‌روست و حتی تحلیل و شوخی‌های مرتبط با آن را هم می‌بیند. بنابراین اگر قرار است از دل همین واقعیت‌های تکراری، حرف تازه‌ای زده شود، باید از زاویه‌ای دیگر به آن نگاه کرد. وی ادامه داد: در «ستاره سهیل» تلاش کردم مفهوم عشق را که در زندگی همه‌ ما حضوری پررنگ دارد، با نگاهی تازه و احساسی متفاوت بازآفرینی کنم. می‌خواستم مخاطب بعد از دیدن نمایش، با اندیشه و احساسی تازه از سالن بیرون برود و در ذهنش جرقه‌ای برای تأمل درباره‌ خودش و دیگران زده شود. چالش‌های تولید تئاتر در روزگار امروز ملکی در ادامه درباره دشواری‌های تولید و اجرای تئاتر در شرایط فعلی گفت: پیش‌تر هم گفته‌ام که تئاتر کار کردن در این روزها شبیه بازی «رولت روسی» است، با این تفاوت که هر ۷ گلوله‌ هفت‌تیر را یک‌باره و مستقیم به سر خودت شلیک می‌کنی! شرایط اقتصادی و هزینه‌های سرسام‌آور تولید از یک‌سو و نبود حمایت‌های جدی مالی از سوی نهادهای رسمی، از سوی دیگر، باعث شده بسیاری از هنرمندان نتوانند آثار خود را با همان کیفیت گذشته روی صحنه ببرند. وی افزود: در سال‌های اخیر با ورود تهیه‌کنندگان و چهره‌های مشهور، روند تولید تئاتر تغییر کرده است. برخی سلبریتی‌ها یا خوانندگانی که در فضای مجازی محبوب‌اند، به صحنه می‌آیند و گروه‌های نمایشی را به سمت جذب تماشاگر صرف سوق می‌دهند. در نتیجه، بسیاری از تماشاگران نه برای دیدن نمایش، بلکه برای دیدن چهره‌ محبوب‌شان به سالن می‌آیند. این روند باعث دل‌زدگی هنرمندان واقعی تئاتر شده است. کسانی که دغدغه‌ هنر دارند، کمتر به سراغ تولید اثر می‌روند، چون می‌دانند بدون حضور چهره‌های مشهور، نه دیده می‌شوند و نه هزینه‌ تولیدشان برمی‌گردد. ملکی تأکید کرد: این وضعیت، به مرور ذائقه‌ تماشاگر را تغییر می‌دهد. وقتی مخاطب به دیدن تئاترهای سلبریتی‌محور عادت کند، نمایش‌های اندیشمندانه و پرمغز، حتی اگر کیفیت بالایی داشته باشند، کمتر مورد توجه قرار می‌گیرند. در چنین شرایطی، بسیاری از گروه‌های نمایشی مستقل، با وجود صرف هزینه و انرژی فراوان، متحمل ضرر مالی می‌شوند. امید به اصلاح وضعیت تئاتر ملکی ضمن ابراز امیدواری نسبت به آینده‌ تئاتر، عنوان کرد: امیدوارم شرایط اقتصادی و ساختاری تئاتر به سمتی برود که همه‌ گروه‌ها و هنرمندانی که صلاحیت هنری دارند بتوانند بدون دغدغه فعالیت کنند. وجود آثار ضعیف که تنها به‌دلیل حضور چهره‌ها و جذابیت‌های سطحی روی صحنه می‌روند، در درازمدت سلیقه‌ مخاطب را تغییر می‌دهد و فرصت را از هنرمندان واقعی می‌گیرد. وی در پایان مطرح کرد: امیدوارم وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی تمهیداتی جدی‌تر برای حمایت از هنرمندان پیشکسوت و خالقان واقعی تئاتر بیاندیشد. ما گنجینه‌های ارزشمندی در این حوزه داریم که باید از تجربه‌ و دانش‌شان حداکثر استفاده بشود. اگر چنین شود، هم کیفیت آثار نمایشی بالا می‌رود و هم مخاطب تئاتر به جای سرگرمی صرف، با اثری مواجه می‌شود که اندیشه و آگاهی‌اش را غنی‌تر می‌کند. تئاتر باید کارگاهی برای فکر کردن باشد، نه فقط مکانی برای گذران وقت. نمایش «ستاره سهیل» به نویسندگی و کارگردانی سهیل ملکی از ۴ آبان اجراهای خود در مجموعه تئاتر لبخند آغاز کرده است و تا ۲۰ آبان ادامه دارد. لبخند بدیعی، سهیل ساعی و یاسمن گرکانی بازیگرانی هستند که در این نمایش به ایفای نقش می‌پردازند.